به نام خدا دوستان سلام من سعید کردی زاده هستم، کارشناس ارشد مکانیک و در این ویدیو قصد دارم در مورد عدد اسیدی روغن توربین مطالبی را با شما درمیان بگذارم.
در این فیلم 3 دقیقه ای درباره عدد اسیدی روغن به شما میگویم
-
- تعریف عدد اسیدی
- عوامل افزایش عدد اسیدی
- حد مجاز افزایش عدد اسیدی
عدد اسیدی روغن توربین
در اثر واكنش شیمیایی روغن پایه و ادتیوهای آن در محیطی غنی از اكسیژن و نیتروژن و تحت تنش‌های حرارتی بالا، تركیبات اسیدی روغن توربین تشكیل می‌شود. مواد حاصل از اکسیداسیون روغن معمولا آلدئیدها یا اسیدهای آلی بوده و دارای یک گروه کربونیل می‌باشند. در کربونیل، یک اتم کربن با یک پیوند دوگانه به اتم اکسیژن وصل شده است. این ترکیبات اسیدی نه تنها به خورد‌گی شیمیایی قسمت‌های آغشته به روغن منجر شده بلکه تخریب و نابودی روغن توربین را در پی خواهند داشت.
روش اندازهگیری عدد اسیدی روغن
حضور محصولات اسیدی حاصل از اکسیداسیون روغن باعث افزایش عدد اسیدی روغن می‌شود. عدد اسیدی بر اساس مقدار میلی گرم هید‌روكسید پتاسیم مورد نیاز برای خنثی كرد‌ن یك گرم از نمونه روغن با واحد mgKOH/g گزارش می‌شود و معرف میزان اسیدهای آلی ایجاد شده در روغن توربین می‌باشد. این عدد تصویری بسیار کلی از تمایل روغن به خورندگی اسیدی را نشان می‌دهد و به عنوان شاخصی برای ارزیابی عمر مفید باقی مانده روغن، مورد توجه قرار می‌گیرد.
عدد اسیدی به روش‌های تیتراسیون الکترومتری و تیتراسیون رنگ¬سنجی اندازهگیری می‌شود. روش تیتراسیون الکترومتری یا پتانسیومتری د‌قیق‌ترین روش اندازهگیری است و برای روغن‌های کارکرده که رنگ آنها تیره شده است کاربرد دارد. لازم به ذکر است خطای انسانی در روش تیتراسیون رنگ¬سنجی به مراتب بیشتر از روش تیتراسیون الکترومتری می باشد. تیتراسیون الکترومتری تنها روشی است که قادر است عدد اسیدهای قوی (SAN) روغن را شناسایی کند.
عوامل افزایش عدد اسیدی روغن توربین
علت افزایش عدد اسیدی روغن توربین به شرح زیر است:
1- محصولات جانبی حاصل از تخریب حرارتی و اکسیداسیون روغن (آلاینده‌های نرم)
2- آلودگی روغن با آب
3- کاهش ادتیو آنتی‌اکسید‌ان روغن
4- تشکیل کربوکسیلیک اسید
تبعات افزایش عدد اسیدی روغن
مهمترین پیامد افزایش عدد اسیدی افزایش سرعت تخریب روغن است. دومین پیامد افزایش عدد اسیدی روغن توربین در د‌رازمد‌ت، حمله شیمیایی مواد اسیدی تولید شده به سطوح یاتاقان‌ها می‌باشد. بیشتر ادتیوهای بازدارنده از زنگ‌زدگی اسیدی هستند و در افزایش عدد اسیدی روغن نو مشارکت دارند. اما تغییرات افزایشی عدد اسیدی به علت کاهش ادتیوهای آنتی‌اکسید‌ان روغن و وجود محصولات حاصل از اکسیداسون در روغن است. لازم به ذکر است که بالا بود‌ن مقدار عدد اسیدی به منزله وقوع مشکل در روغن نمی‌باشد، اما روند افزایشی آن عامل نگرانی خواهد بود. در واقع عدد اسیدی روغن توربینِ در حال بهره‌برد‌اری، باید با عدد اسیدی روغن نو همان توربین که در روز اول راه‌اند‌ازی اندازهگیری شده است، مقایسه گردد. اختلاف این د‌و عدد نشانگر «تغییر عدد اسیدی» است و ملاک ارزیابی و تصمیم‌گیری می‌باشد. به عبارت دیگر تغییرات عدد اسیدی روغن ملاک ارزیابی است و نه مقدار عدد اسیدی روغن.
نظر سازندگان توربین در مورد حد مجاز تغییرات عدد اسیدی
توربین سازهای مختلف درمورد تغییرات عدد اسیدی روغن توربین اظهارنظر کرده اند. به عنوان مثال شرکت جنرال الکتریک General Electric برای توربین گازی، تغییرات کمتر از 0.4mgKOH/g را برای عدد اسیدی، مجاز میداند. این توربین ساز برای توربین بخار، حد مجاز افزایش عدد اسیدی را 0.5mgKOH/g اعلام مینماید. همچنین شرکت مپنا تغییرات عدد اسیدی کمتر از 0.3 را مقابل قبول میداند.
نظر استاندارد ASTM D 4378-20 در مورد حد مجاز تغییرات عدد اسیدی روغن توربین
طبق استاندارد 20-4378ASTM D محدوده مجاز عدد اسیدی روغن توربین تابعی از ساعت کارکرد توربین می‌باشد. به عبارت دیگر و همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنید، اگر ساعت کاکرد توربین از بیست هزار ساعت کمتر باشد و عدد اسیدی با نرخ 0.1mgKOH/g در هرسال رشدکرده باشد، باید نسبت به این تغییر عدد اسیدی اعلام نگرانی کنیم. اما اگر ساعت کارکرد روغن از بیست هزار ساعت بیشتر باشد، محدوده نگران‌کننده تغییرات عدد اسیدی به مقدار 0.15mgKOH/g در هرسال افزایش خواهد یافت.
اجازه دهید این مورد را با یک مثال خدمتتان توضیح دهیم. فرض کنید شروع به کار یک توربین گازی از تاریخ 93/01/19 بوده است عدد اسیدی اندازهگیری شده در آن تاریخ برابر 0.08mgKOH/g گزارش شده است. در آخرین آزمایش روغن این توربین که در تاریخ 1400/08/03 انجام شده، مقدار عدد اسیدی 0.13mgKOH/g بوده است. عمر روغن این توربین حدود هشت سال است و براساس استاندارد 20-4378ASTM D حداکثر مجاز افزایش عدد اسیدی روغن میتواند 8*0.15 و برابر 1.2 باشد. لذا میتوان نتیجه گرفت که عدد اسیدی اندازهگیری شده در تاریخ 1400/08/03در محدوده مجاز و قابل قبول قرار دارد.
راهکارهای عملی در صورت افزایش عدد اسیدی روغن از حد مجاز
در صورتی که عدد اسیدی از حد مجاز بیشتر شود باید زمان تناوب ارسال نمونه روغن به آزمایشگاه به منظور پایش د‌قیق‌تر عدد اسیدی کاهش‌یابد. حال اگر مقدار RBOT روغن نیز از 25% مقدارRBOT اولیه روغن کمتر شده باشد، تعویض روغن این توربین به عنوان یک گزینه قابل مطرح شدن است. در این شرایط اگر به ادامه کار روغن تصمیم‌گیری شود، لازم است که زمان تناوب آزمایش‌های روغن توربین کاهش یابد.
عدد اسیدی روغن
ممنون که در این فیلم آموزشی با من همراه بودید. شما میتواند مقاله عدد اسیدی روغن توربین که در نشریه نگهداری و تعمیرات در صنایع سیمان و معدن، چاپ شده است را از طریق فایل زیر مشاهده و دانلود نمایید.
همچنین مقاله “عدد اسیدی” که در دوماهنامه نشریه نگهداری و تعمیرات در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی چاپ شده است را از طریق لینک زیر مشاهده نمایید.
